W dniach 6-7 listopada 2025 roku w Instytucie Lotnictwa, wchodzącym w skład Sieci Badawczej Łukasiewicz odbyło 14. Europejskie Forum Marketingu Instytucji Naukowych i Badawczych. Tegoroczna edycja cyklicznego spotkania skupiła się na propagowaniu nauki, budowaniu innowacji i ich komercjalizacji na rzecz bezpieczeństwa pod hasłem „Innowacje na rzecz bezpieczeństwa. Znaczenie i promocja”.
Pierwszy dzień zainaugurowała sesja, podczas której swoje prelekcje poświęcone roli innowacji w budowaniu bezpieczeństwa, wygłosili dr Beata LUBOS, Dyrektor Centrum Współpracy Międzynarodowej i Doskonałości Badawczej w Łukasiewicz – Instytucie Lotnictwa oraz dr Hubert CICHOCKI, Prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz dr Hubert CICHOCKI otwierając Forum stwierdził, że najważniejszymi problemami w innowacjach są obecnie „zagadnienia zarządcze, a nie badawcze czy techniczne”. Wezwał instytucie badawcze do robienia analiz, gdzie chcą pozycjonować swoje innowacje na rynku oraz jaką wartość przyniosą użytkownikom, w tym siłom zbrojnym czy innym służbom mundurowym.
Odbył się także panel dyskusyjny pt. „Identyfikacja i kierunki zaspokajania potrzeb w zakresie innowacji dla bezpieczeństwa”, w którym dr hab. inż. Piotr SZYNKARCZYK z PIAP podkreślił konieczność utrzymywania dobrego kontaktu z użytkownikiem innowacji. Komplementował rozwój spiralny stosowany m.in. w Stanach Zjednoczonych w innowacjach polegający na iteracyjnym cyklu projektowania, prototypowania i doskonalenia. Model spiralny uwzględnia ryzyko i pozwala na elastyczne reagowanie na zmiany. Tego typu model działania musi być wprowadzony w Polsce w kontaktach innowatorów z wojskiem. Innowacja ma działać, a poprawianie będzie miało miejsce w kolejnych iteracjach, nigdy nie ma rzeczy doskonałych.
Natomiast Dyrektor Departamentu z MNiSW Izabela NAJDA-JĘDRZEJEWSKA podała, że środki Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) przeznaczane na B+R wynoszą rocznie ok. 250 mln zł z czego część „MON-owska” to ok. 150 mln zł, zaś pozostałych służb bezpieczeństwa ok. 100 mln zł. Łącznie w ciągu kilkunastu lat NCBR wydało na innowacje z obszaru bezpieczeństwa ok. 4 mld zł.
Drugiego dnia forum MINIB 2025 odbyły się dwa panele dyskusyjne: „Spółki odpryskowe vs rzeczywistość oraz „Innowacje w służbie poprawy bezpieczeństwa i obronności – dobre praktyki komercjalizacji nowych technologii” (moderowany przez prof. Joannę CYGLER ze Szkoły Głównej Handlowej i Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa, z udziałem: Jana Grabowskiego – PGZ S.A., Płk dr inż. Pawła SWEKLEJA – WITU, Prof. dr hab. inż. ANDRZEJA ŻYLUKA – ITWL, Jacka ROMANOWICZA oraz dr inż. Bogusławy GRADZIK).
Wiceprezes PGZA S.A. Jan GRABOWSKI określił systemy artyleryjskie wraz z amunicją, bezzałogowe systemy uzbrojenia (drony) oraz rakiety (w tym dalekiego zasięgu), jako kluczowe obszary dla jego przedsiębiorstwa.
Dyrektor WITU dr Paweł SWEKLEJ zwrócił uwagę, że zaniedbania spowodowały, że zostaliśmy zmuszeniu do szybkich zakupów za granicą. Są one jego zdaniem „kupnem czasu”. Jeśli chcemy rozwinąć własny przemysł obronny musimy nabywać technologie i prawo do modyfikacji sprzętu, a nie tylko produkty. Jako przykłady złych kontraktów, gdzie polski przemysł nie uzyskał samodzielności podał kontrakty na przeciwpancerne pociski kierowane Spike oraz kołowe transportery opancerzone Rosmak. Postulował także, aby równowartość co najmniej 1 proc. wartości umów przeznaczać na badania i rozwijanie polskich innowacji.
Prof. Andrzej ŻYLUK z ITWL powiedział, że innowacje służą ochronie życia żołnierzy, zaś armie nie chcą bezpośredniego styku wrogich wojsk. Ostrzegał, że wojna na Ukrainie pokazuje, jak szybko Rosja nadrabia dystans w obszarze walki elektronicznej do państw NATO. Wśród niewykorzystanych szans wymienił testowany na poligonie w Zielonce bezzałogowiec o udźwigu 1 tony czy systemy antydronowe z ITWL lub Instytutu Lotnictwa.
Wielu uczestników dyskusji podczas paneli Forum stwierdzało, że polskie wydatki B+R w obszarze obronnym są za niskie, często porównując je do danych z pojedynczych przedsiębiorstw amerykańskich lub niemieckich. Innym problemem poruszanym na Forum był długi cykl „decyzji” w MON. W praktyce dotychczas trwało to kilka lat, co nie koresponduje z szybkimi zmianami w obszarze innowacji na polu walki takim, jak Ukraina.
W czasie Forum podano międzynarodowe szacunki wartości rynku dronowego w 2030 r. wynoszące 88 mld dolarów.
Forum zakończyła sesja referatowa
